Porządek powstania świata. Chronologia
1. Ginnungagap – pierwotna otchłań istnienia
keyboard_returndo góryGinnungagap, w mitologii nordyckiej, jest pierwotną otchłanią, która istniała przed powstaniem jakiegokolwiek porządku w świecie. To przestrzeń, w której zderzały się dwa przeciwstawne żywioły: ogień z Muspelheimu i lód z Niflheimu. Z tego chaosu, który symbolizował brak porządku i wszelkich form, wyłoniły się pierwsze istoty i elementy świata.
Ginnungagap2. Ymir – pierwszy olbrzym
keyboard_returndo góryYmir był pierwszą żywą istotą w mitologii nordyckiej, narodzoną z połączenia ognia i lodu w pierwotnym chaosie Ginnungagap. Jako olbrzym (jötunn) był symbolem pierwotnej dzikości i chaosu, stanowiąc fundament, z którego wyłonili się inni bogowie oraz olbrzymy. Z jego ciała powstały później elementy świata, w tym Ziemia, niebo i morza.
Ymir3. Audhumla – magiczna krowa
keyboard_returndo góryAudhumla odgrywa kluczową rolę w nordyckiej mitologii jako jedna z pierwszych istot powstałych w początkowym chaosie Ginnungagap. Jej obecność jest związana z narodzinami życia oraz początkiem porządku w świecie bogów i olbrzymów. Jako pierwotna krowa stanowi symbol życiodajnej siły, niezbędnej do istnienia innych istot w pierwotnym świecie.
Audhumla była jedynym środkiem utrzymania życia Ymira, pierwotnego olbrzyma. Mleko, które płynęło z jej wymion w czterech obfitych strumieniach, stało się pożywieniem dla Ymira, zapewniając mu przetrwanie. Bez niej Ymir, będący sam w surowym środowisku Ginnungagap, nie mógłby istnieć. W ten sposób Audhumla stała się pierwszą żywicielką, która wprowadziła element opieki do chaosu pierwotnego świata.
Audhumla nie tylko wspierała istniejące życie, ale także aktywnie uczestniczyła w procesie kreacji. Lizała słone bryły lodu, które stopniowo odsłaniały postać Búriego, pierwszej istoty ludzkiej w mitologii. Proces ten, trwający trzy dni, symbolizuje powolne, naturalne formowanie się życia z pierwotnych surowców – soli, lodu i ruchu. Audhumla działała w sposób instynktowny, lecz jej czynności miały fundamentalne znaczenie dla ukształtowania się porządku w świecie.
Audhumla4. Búri – przodek bogów
keyboard_returndo góryBúri, przodek bogów, był pierwszą postacią, która pojawiła się po Audhumli. Został wyłoniony przez jej lizanie słonego lodu, który odsłaniał jego postać. Búri stał się ojcem Bóra, a jego synowie – Odyn, Vili i Vé – odegrali kluczową rolę w stworzeniu świata oraz ustanowieniu porządku. Búri, choć pierwotny, nie był tak potężny jak jego synowie, ale jego obecność jako przodka była kluczowa w dalszym rozwoju świata.
Búri5. Bor – ojciec Odyna, Vile i Vé
keyboard_returndo góryBór był synem Búriego i ojcem trójki bogów: Odyna, Vile i Vé. Jest jednym z kluczowych bohaterów w mitologii nordyckiej, ponieważ jego potomstwo zapoczątkowało ród bogów, który odegrał decydującą rolę w tworzeniu świata i późniejszej walce z olbrzymami. Bor ożenił się z Bestlą, córką olbrzyma, co symbolizuje połączenie między światami bogów i olbrzymów.
Borr6. Odyn, Vili i Vé – Założyciele Asgardu
keyboard_returndo góryOdyn, Vili i Vé to trzej bracia, którzy byli synami Bóra i stworzyli świat z ciała Ymira. Zbudowali Asgard – dom bogów – oraz stworzyli Midgard – świat ludzi. Dzięki ich działaniom powstał porządek w świecie, który wcześniej był zdominowany przez chaos. Bogowie ci są odpowiedzialni za ustanowienie granic między światem bogów, ludzi i olbrzymów oraz zapewnienie równowagi w kosmosie.
Odyn Vili i Vé7. Zabójstwo Ymira i stworzenie świata
keyboard_returndo góryPo zabiciu Ymira przez Odyna, Vile i Vé, z jego ciała powstały wszystkie elementy świata: Ziemia, morza, niebo, a także gwiazdy. Śmierć Ymira symbolizowała zwycięstwo porządku nad chaosem. Zniszczenie Ymira i wykorzystanie jego ciała do stworzenia świata było kluczowym momentem w mitologii nordyckiej, który umożliwił powstanie świata, jakim go znamy.
Po zabiciu olbrzyma jego ciało posłużyło do stworzenia świata:
- Krew stała się oceanami i rzekami,
- Kości – górami,
- Czaszka – sklepieniem nieba,
- Mózg – chmurami.
Robaki w ciele Ymira – Według Eddy Prozaicznej Snorriego Sturlusona, krasnoludy pierwotnie były robakami, które pojawiły się w gnijącym ciele Ymira.
Krasnoludy8. Stworzenie pierwszych ludzi: Ask i Embla
keyboard_returndo góryPo stworzeniu świata, Odyn i jego bracia, Vili i Vé, znaleźli dwa martwe drzewa na brzegu morza. Ożywili je i nadali im ludzką formę, tworząc pierwszych ludzi: Aska i Emblę. To oni stali się przodkami ludzkości i pierwszymi istotami, które zamieszkały nowo powstałą Ziemię. Ich stworzenie miało na celu zasiedlenie świata bogów i ludzi.
Ask i Embla9. Ragnarök – Koniec świata
keyboard_returndo góryRagnarök, znane jako „Zmierzch Bogów”, jest wydarzeniem, które zapowiada koniec świata. W tej wielkiej bitwie bogowie stają do walki z olbrzymami i potworami, a cała znana rzeczywistość zostaje zniszczona. Mimo że wielu bogów i innych postaci ginie, w mitologii nordyckiej Ragnarök jest nie tylko końcem, ale także początkiem nowego cyklu, w którym świat zostaje na nowo ukształtowany.
mitologia runy wikingowie nordycka